(door Herman Mateboer)

As ie opgruujn in ‘n orthodox christelek gezin dan wiet ie wat et meinselekerwieze inölt  dat de God woar aa’j mee groot bin ebracht ’n vat ef op oen dageleks leevn. Aa’j older wörn dan goa’j doar over noadinkn en zet ie miskien vroagteekns bi’j die absolutistische benoadering. In mien buukien Kerosine stet ’n verael uut mien jeugd wat oarfiene angef wat ek iermee bedoele. Niet dat ek now probere oe allemoale te beweegn dat buukien te koopn, dat zol mi’j uuteroard met grote vreugde vervulln, maer et gef ’n conflict an wat veur vule gezinn’ uut Gaellemuun en elders in onze ‘Biblebelt’ ’n gigantisch dilemma muut weenn’.

Ie roekn et al; vaccineern.
De kraantn em d’r bol mee estaon, et ef op tillevisie ewest, vule orthodoxe gereformeerdn entn niet in teegn mazeln of aandere besmetteleke ziektn, die op zich op ’n uuterst simpele meniere te veurkoomn bin.
In plaese van alles anneemn zoas et mi’j veur esköttelt wörde in mien jeugd, vanof de kansel, vanuut mien femilie, bin ek meer vroagn goan stelln dan d’r antwoordn waarn. Dat ef et er veur mi’j niet makkeleker op emaekt, want et fenomeen geleuvn is iets, tja, dat doe’j of ie doen ’t niet.

D’r bin zovule losse eindties in ons leevn, dat et geleuf oe doarveur miskien juust olvaste gef. Maer dan muu’j de vroagn beperkt olln. Mi’j lukt dat nog steeds niet. Vanwege mien werk is mi’j altied eleert met mien boern verstaand te dinkn, en probleemn zovule meugelek te destilleern tot begriepeleke dingn. De Bubel is ’n ingewikkeld boek. Maer as ek d’r in oofdlijnn’ probere iets uut te destilleern dan is ien oofdlijn; Geloof, Hoop en Liefde, maar het meeste is de liefde. Woarumme? Simpel.

De eerste twie, doar ku’j vule kracht uut aeln en sterk an angn, maer et blievn onmeetbare entiteitn. Maer de derde, de Liefde, dat is zo tastboar as ’t maer kump. Wi’j bin eskoapn in God’s evenbeeld, zo geleuvn miljoenn meinsn. Wi’j bin bedield met ’n stel ersns dat ons noar de moane ef ebracht, en ons quinine ef doen uutvoegeln umme maer ies wat te nuumn. Wi’j em vaccins uut evundn um ons te vrijwaern van sommige ziektes. Onlangs zee ’n predikant dat God ons leevn nooit zal bezwaorn met iets kwoads. 

Gezond en ziek. Goed en kwoad. Is dat God en de duvel die in de vörm van goed en kwoad in ons leevn? Wat loatn wi’j prevaleern? Et goed of et kwoad? Oe ef et kwoad in de vörrem van Stalin, Hitler, Idi Amin of Milosevic zien weg noar buutn evunn in ’n weerld die, ondanks alle ellende toch veurnaemelek efatsoeneerd is dankzij ’t Christndom? Et ontget mi’j volledeg. De willekeur van ’t kwoad. Ek weigere dus te geleuvn dat iets as ’n ziekte de wens is van ’n jaloerse Old Testamentische God die dat op ons wil besloan.

Et wil d’r bi’j mi’j niet in dat zoiets kan, et is niet synoniem an God is Liefde. Maer dan vermien ek te wietn wat God wil en dat is volgns mi’j ook ’n volledig mysterie. Et gezindte woar ek uut kome vermiend te wietn dat as ’n kiend mazeln of polio kreg, dat God’s wille is. En vervolgns is men welwillnd die ziekte te draegn. Inshallah zeg maer. Wat mi’j in dit verael as teegnstriedeg lek, en now doe ek eempies et zellefde - ek vermiene te wietn wat God wil- is dat God oe ’n kiend skinkt, ’n prachteg skepsel uut de moederskoot. En dat deup ie dan, en ie beloovn et op te voedn in  et geleuf, en met alle zörreg en liefde te umringn.

Maer, ie entn et niet in, et wördt ziek en sterft. Dat kiend, die bloeme in de gruui eknakt, dat skepsel, die gift van God, die ad ie kunn’ reddn met de kennis en et vernuft (ook ’n onmiskenbare zegening) van de medische wietnskop, opdat et ’n laank en vruchtber leevn moch’ em en wie wet tot wat veur strekking dit leevn edient ad? Dus dan stoa’j doar, en oe wörd reeknskop evroagt. Ek dinke dat wi’j dan an-wreevn kriegn dat wi’j skromelek tekört bin eskeutn in de liefde veur ons kiend. Ie em de gift van God verkwaanseld.

En et belangriekste van die drie, geloof, hoop en liefde, de liefde die eb ie in-ewisseld veur geloof. Okay, rotsvaste, maer altied met 0,001% twiefel. Hoop, ja, op wat? De liefde veur dat kiend is tastboar, vuulboar, onmiskenboar, zichtboar en deur alles en tot op ’t bot, bin ie loyaal an oen eign bloed. Dat kiend is oe ontglipt op basis van ’n veronderstelling en de liefde is weg edouwd  deur wan’oop. Tewiel dat et belangriekste was van die drie. Muu’j dan niet oen gezonde verstaand gebruukn?

 
Ok, dan goan wi’j nog ’n tree verder, mocht ek oe niet kunn’ overtuugn. Muun ie dan niet uut liefde veur oen kiend inentn en  de gramskap Gods  soupeern opdat oen kiend et beter zal em dan oe? Dat willn wi’j toch allemoale? Ie gokkn niet, maer is dat offer tevule an de roulettetoafel van genoade?
Weest maans, en goat inentn.  Uut liefde veur oen kiend, want as d’r iets is wat ek geleuve, nee zeker wiete, dan is dat leste iets wat oe NOOIT an ereeknd zal wörn!!