Ierse vekaansie

1993 was et, in de zoemer, dat Klaas en ekke op pad gingn noar Ierland. Klaas was ’n moat uut Berkum, bi’j Zwolle. I’j werkte destieds as opzichter bi’j de gemiente Zwolle en veur zien werrek ad ie ’n grote witte Toyota pick up truck. Van zien buurman ad ie ’n olde Alpenkreuzer vouwwaegn over eneumn, de wieln d’r ofesloopt en et onderstel zo anepast dat et dink met ’n paer vleugelmoern op et lädderframe van de pickup truck eskroeft kon wörn. Uiteraard noadat ie de bak d’r of’aelt ad. De vouwcamper stak wel ’n dekke aanderalleve meter uut achter de achterasse, woardeur ie lecht op de de veurwieln was,

maer dat ging Klaas teegn deur twie grote weatertanks veurin de bak te skoevn, oaste teegn de cabine an. Achterop de vouwcamper ad ie nog ’n rek emonteerd veur onze mountainbikes, en zo gingn wi’j op pad. Et mooie van disse  konstruksie was dat et qua ofmeting nog net veur ’n gewone owto deurging en dus veur dat tarief op de veerbootn kon. Dat maekte et akseptabeler umme te reizen, want met vier veerbootovertochtn ware wi’j zo al twieduuznd guldn kwiet an keurties veur de pont.
Wi’j kwaamn an laand in Hull, koerstn dwaers deur Engeland noar Wales en kampeerdn in de skaduw van Mount Snowdon. Van doar ging wi’j net ten zuudn van Liverpool, in Holyhead weer met de boot noar Dublin. Doar kwame wi’j an laete in de middeg en ging d’r met ’n grote bocht umm’en en ergens middn op et eilaand zettn wi’j ons vouw uusien op, ’n klussien wat in twie minuutn gebeurd was. Wi’j trökkn altied vuule bekijks met onze kontrapsie. Verstokte kampeerders stondn d’r bi’j te kiekn en komplimenteerdn Klaas op zo vuule compact vernuft. Kookn deedn wi’j niet, wi’j aatn altied buutn de deure. Of in et campingrestaurant of, en dat gebeurde miestal, wi’j paktn de fiese en toerdn et dörrep in op zuuk noar ’n pub of restaurant. Ons reisdoel was eigenlek de iele westkust of te riedn noar et zuudn. Onze eerste pleisterplaese an de kust ad ek uut ekeuzn, want et was pal onder de intersektie ACHIL, ’n stel koördinaatn op de luchtkoarte veur vliegtuugn veur de Atlantiese overtochtn. Ek adde ies uut et raem ekeekn van de DC 10, en zage verre onder mi’j witte uusies op ’n smaragdgruune euvel die uutstak in zee. Op de weegnkoarte iette dit vlekkien Keel, op  Achill Island, ’n skiereilaand van de rouwe, woeste Ierse westkust. Ek eb op ien of aandere meniere altied ’n zwak veur dit soort on’erbergzame, ongenaakbare oordn, die uutstroaln dat et leevn d’r toai en weerbaersteg is. Iel aanders dan zo’n gruun Caribies eilaand woar de bewoner zien tied verdut onder ’n klapperboom, en as ‘m ’n kokesneute op de kop vaelt deinkt; och  gujje, alweer eetnstied.                   
Toen wi’j  Achill Island opreedn zaag ek in de weilaandn, die mooi plooidn en glooidn over d’euvels, staepels met lös gestaepelde broene stienn, doar leek et nog et mieste op. Wi’j begreepn laeter die oamd pas wat et was; turf. S’oams leupn wi’j in et zoemeroamdlecht deur et witte dörrepien, en al was et juli, et was maer ’n groad of dertiene. Op de wiend öng de geur van, ja, van wat, iets wat meinsn verstooktn, want de skörstienn van de uusies rooktn allemoale oaste. Toen wi’j noavroage deunn bi’j de kroegboas wees ie noar zien oopn aard; ‘It’s peat, lads.’ ‘Peat?’ zeenn Klaas en ekke in koor. ‘Aye, peat.’ Veregjan, turref, zie stookt ier gewoon turref. In ’n wit dörrepien, dat teegn ’n gruune rots in de Atlantiese oceaan aanluunde, teegn de nooit ofloatnde buldernde oceaan wiend, van zes Beaufort of meer, euln z’eur waerrem met turref. Tied in bevreurn toestand. Prachtig!
De golfsport ef mi’j nooit erg eboeit. De mop bi’j ons in de cockpit was altied; “Golf jij ook? Nee, ik heb nog een seksleven”.(Netties uutedrukt) Maer,  ek eb ier golfcourses ezien, doar zol elke liefhebber van deze sport acuut veur goan emigreern. Idyllisch, prachtig, soms gedrapeerd rond de ruïne van ’n middeleeuws kasteel of abdij, woar de skoapn, altied skoapn, overal skoapn, laagn te soezn op de trappe noar de ingestörte poorte of kapeldeure, de beste plaese um wat putting oefening te anskouwn bi’j de zesde hole. Of op de raand van ’n dramatiese ofgrond van ’n klif an zee, of wegzakknd in ’n gruune glen. Miskien as ek old bin, en de fysio zeg dat ek wat doen muut an die rheumatische rugge, begin ek d’r nog ies an, en dan begin ek in Ierland.
Ons bezuuk an dit mooie laand was nog veur de tied dat et ontwikkelingsgeld uut Brussel ier noar toe ging stroomn. D’r was aerremoe, en vuule jonge Iern verleutn et laand umme eur geluk te probeern in Amerika of Australië. Toen wi’j kampeerdn in et dörrepien O’Briens Bridge, net veurbi’j Limerick an de Shannon rivier fiest’n wi’j langs eur gruune oevers en zaagn et iene laanduus noa et aandere kasteeltien te koop stoan. Allemoale in ’n bepoalde stoat van verval, wat zo’n mooi ingredient is van de melancholie van dit eilaand. Optrekkies met iel wat bunders laand, peerdestalln, laand wat glooi’nd noar beneedn de Shannon inleup, viswaeter veur de forel en zalmvissers, en dat allemoale veur ’n paer ton guldns! Maer die aerremoe ad ook wel zien charme, veur ons dan, want wi’j kwaamn in pubs ier en doar, woar ze niet iens ’n radio of cd spuuler addn. Maer wel umme ’n uur of vieve, met happy hour, leupn d’r ’n stel lokale muzikantn binn’ die in de oek met ’n vioele, accordeon, banjo  en wat al niet Ierse muziek gingn maekn. De iene reel noa de aandere jig, noa ’n uurtien stoptn ze dan, want dan addn ze dörst. Dan stond de tap al lös en leup de black&tan van Guinness troage et glas in. En as ie dan nog minuutn muu’n wachtn tot de stikstofbellechies bin op etrökkn, dan ku’j nooit oast em. Umme de muziekloze stilte op te vulln begon op de oek van de bar ’n uusmoeier te zingn, en d’iene noa de aandere veul in, tot de iele pub daeverde van eur gezang. Dekke rooie bonkege koppn, verweerd en weerbaersteg, sommign met ’n paer stumpies van taandn in de mond, grote pinte veur de boek, en zingn jonge, zingn, zo mooi! Over verleurn liefde of geld, oplechters en trouweloze wichtn, skoapn noar de maerrekt, cockels & mussels away away oh…Et was net of ze eur geschiedenis stonn te vertelln op zang, in Engels of Gaelic, opdat gien iene ‘wayfaring stranger’ uut Nederlaand et zol vergeetn dat Ierland iets is wat in de collectieve ziele zit, iets wat deur zang in de pub van generatie op generatie get. Ek vroage mi’j nog steeds of, oe lange zingn  ze al zo? Et is as of eur geest deur de eeuwn en resoneert. Wi’j Nederlaanders kriegn net et refrein van et Kleine cafe aan de haven  d’r uut, deze meinsn em ’n database van minstns ien terabyte met eur volksmuziek in  de kop. ’n Onuutputteleke bron van geschiedenis in saemnzang en saemeuregeid. Met dit soort vertier wie ef dan ‘n cassettedek neudeg?
Et mooie van dit völlekien is ook eur zelfspot. Wi’j tappn moppn over Duusers, Belgn, Surinamers en wat al niet, de Engelsn vertelln moppn over de domme Iern, en de Iern? Die vertelln moppn over eurzellef, woarbi’j ze dan zellef ook ’t aerdste stoan te lachn. Op ’n bepoalde feestdag van ien of aandere Saint stond wi’j weer ies in ’n pub an ’n pint, en toen stak zo’n lokaal maennechien van wal. d ’Iene noa d’aandere mop, over boern en skoapn, priesters en verkering, en toen ie dörst ad ging ie op zuuk noar, zoas ie zee; “Lookin’ in me trousers, must have a pund for a pint ”. Maer die Ierse pond vund ie niet, dus toen eb ek ‘m  ’n pint ekocht, en uuteindelek stondn wi’j doar met ’n paer pint meer op dan strikt neudzaekelek was, d’iene in ’t Gaelic te brabbeln, en ek in ’t Gaellemunegers, en as rooie droad deur deze twie monoloogn leup ’n onderstroom van begrip met mekaere. De Burren, de Cliffs of Moher, Galway en de Aran eilaandn, ongenaakbare, woeste, boomloze rotsn, de Ring of Baera, Killarney en Cork,  en uuteindelek in Wexford weer op de boot noar Fishguard, deur Engeland noar Harwich. Noar uus. Twie weekn, in ’n prachteg laand, woar ek noadien wel onderdn keern overen evleugn bin, op weg noar de VS, Canada of de Caraïben, of doar vandoan weer noar Schiphol, en ek muut d’r neudeg weer ies en, want ek miss’et. Tuus eb ek ’n dvd van de Chieftains, op eneumn op allerlei plekkn in dit mooie laand. Op de veurkaante van de dvd stet ’n old beutien met ofbladdernde verreve, weer zo’n mooi beeld wat van allerlei gedachtn opröp. Iene van de mooiste opnames et The Dingle set. Stoan ze in ’n klein kerrekien met ’n stel vissers, die bi’j toerbeurtn in ’t Gaelic zingn. Knoestege koppn in dekke gebreide slobbertrui’n en skieve pettn op, stoan ze te zingn over Ierland. Zo kan ek ook altied eempies terugge dankzij Water from the well.