‘t Was maer ’n graeppien joh

In 1988 werkte ek as vlieginstructeur bi’j ‘n klein bedriefien in Virginia. In et piekseizoen werrektn d’r noast ien onderoldsmonteur met de beneudegde licenties ook twie monteurs die niet gebrevetteerd et simpelere werrek opknaptn. Inspeksiepaneelties los skroevn, vliegtuugn skonemaekn, taenkn, eulie verversn, dat soort dingn. Dave en Robbie waarn wat ze doar nuumdn echte  ‘rednecks’. Keerls van et plattelaand die as ze niet werrektn met ’n biertien veur de buis american football en Archie Bunker keekn. Onveraanderlek altied met ’n vetteg pettien op

woar eur favoriete merk op stond, dat kon vanalles weenn, van bier tot geweern, owto’s of groesmaeiers. Op ’n oamt zat ek in mien ‘trailer’ (In Nederlaand zolln ze dat ’n chalet nuumn) op de baanke en eurde ek ’n owto ’t grindweggien opkoomn. Doar reed ’n grote vael bordeaux rooie Plymouth met ’n skai noamaek cabriodak, wat eskeurd was en raefelde  en woaronder ie ’n soort okergeel purskuum kondn zien zittn. Dit was Dave zien vehikel. Dave en zien onofskeideleke moat Robbie staptn uut met allebei ’n blekkien bier in de aand, keekn mi’j met uutgestreekn gezechte an, zeenn neks, leupn umme d’ owto en, deedn de kofferbak loes en iene veur iene aeldn ze d’r uut wat ze op op Sicilie ’n lupara nuumdn,  ‘n jachtgeweer met ofgezaegde loop. Demonstratief knektn ze de loop, keekn of d’r petroenn inzaatn en klaptn ‘m weer dechte. ‘ Hey Robbie, hey Dave, woar an eb ek de eer?’ Zie keekn mi’j somber an, en Dave vreug of ze noar binn’ mochtn. Netuurlek, ek eb nog wel wat bier in de koelkaste, koomt d’r in joh. D’r ging ’n bepoalde dreiging van uut met die twie dubbelloops kenonn’ zoas ze doar op de baanke zaatn. ‘ Wi’j em ’n reeknge te vereffenn’  Erreman, wat ie vanmiddeg deunn, dat kan ek niet over mien kaante loatn goan’.  ‘Ow eempies moat, woar eb ie ’t over?’ ‘ Bedoel ie dat greappien in de lucht?’          ‘Aye, that’s what I’m talking ’bout.’ Ek begonne zenuwachteg te lachn, ‘Aaah joh Dave joh, dat was maer ’n geintien.’ Dave wol d’r neks van wietn. D’r veul ’n stilte, en i’j en Robbie bestudeern andachteg eur geweer.
Dave was sinds ’n moand bezeg met vlieglessn, en die kreeg ie van mi’j. I’j werrekte zeg maer ’n dag in de weke veur neks en dan ging wi’j vliegn en betaelde i’j mi’j mien uurloontien, en de baas eul de lessn in op zien salaris. Zo ware wi’j an ’t vliegn in de buurte van ’t vliegveldtien, steile bocht noar links,noar  rechts, overtrek, allerlei basis dingn die aa’j muun leern. Ek adde ‘m al ies ezegd dat wi’j ook noodlandingn zolln goan noadoen, en dat i’j dan ’n geskekt noodveldtien mos opzuukn, en dan zolle wi’j ’n noodlaanding simuleern, maer zo verre was et nog niet. Op ’n gegeevn moment vleugn wi’j over de briede rivier noast et veld en ek zaege teegn Dave; ’Kiek doar ies buutn, zo’n mooi uus op de wal doar’. Dave keek andachteg en stiekum draeide ek de bezienekraene dechte op de vloere van de Cessna. ‘ n Paer sekondn laeter begon de moter te stottern en sleu of. De propeller ging nog as ’n wiendmeule rond maer verder was et stille. Dave zat verstiend in de stoel en ek keek em an met paniek in mien oogn en vreug em of ie wel de goeie bezine d’r in ad edoan. Ondertussn draeide ek de beziene kraene weer loes zonder dat i’j wat deur ad, en kuchte de moter weer tot leevn, en gelieke deu ek de kraene weer dechte. Eempies opluchting bi’j Dave en toen weer bliende paniek. ‘I,euh, aah, man I swear, aaah I aaah, I sure put the right stuff in them tanks Hurm’. ‘ Sure it wasn’t diesel?’ ‘Hell no, I ain’t stupid’.  Frot frot frot de propeller maeide rond en de motor vatte weer leevn. Ondertussn zwiette onze Dave as ’n trekpeerd en i’j meurde dito.  Dave was ielemoale van zien à propos, wi’j waarn ’n stuk ezakt en niet zo verre van et broene waeter van de rivier, en gien geskekt veld in zicht. Maer, de moter leup weer en ek vreug ‘m zogenaemd bloedserieus of ie wel de filters echeckt ad, en de pijlstok ad andedraeit, wat ie volgns umzelf wel edoan ad,  ja veur deinkn koopn w i’j neks Dave zat ek ‘m uut te foetern. Net toen ie weer noar buutn keek draeide ek de kraene nog ien keer koert dechte, de moter kuchte eempies, en en knekte met mien eufd noar de bezinekraene die ek, tewiel Dave toekeek weer loesdraeide. De troann ruuldn mi’j over de wangn van et lachn. Dat eufd van die dekke bulldog, doar zo’j ’n moandsalaris veur over em.  Ek gave vol gas, en vertelde Dave, die ’n stroom van superlatievn (woarvan ‘ bastard’ iel vaeke terugge kwam) over mi’j uutstoertte, dat de les op ‘n einde leup.  Grauwnd en en lachnd as ’n boer met koeznzeerte stuurde i’j et kleine vliegtuugien terugge noar de basis.
Dat was die middeg. Dave zat  mi’j loedereg an te kiekn over zien biertien, kreukelde ‘m tot ’n balle blek in zien grote knoeste, ging stoan, net as Robbie, leup met dat geweer op mi’j of tewiel ek ongeleuveg stonde te kiekn en nog ’n keer zee dat et maer ’n graeppien was. Wat kriege wi’j now joh? Net veur dat ie bi’j mi’j was brak die dekke zwieteruge stompe ondekop van ‘m in ’n greins, gaf ie mi’j ’n por in de boek en leup saem met Robbie (die ‘m ielemoale ongaans lachte) noar zien owto, stapte in en wuifde; ’Doar ad ek oe mooi tuk ein?’   Lilleke lamzak dacht ek nog.  ‘Hurm, wi’j waarn in de buurte umme wat loesse eindties of te knuppn, wi’j dachtn wi’j goan Hurm ies eempies op stang jaegn’. En met zien onofskeideleke kassettebaendtien met Willie Nelson die uut de owtoraempies knerrepte steuf ie in ’n wollek stof van mien weggien of. Lilleke dekke ondekop. Met zien stomme John Deere pettien. Zucht. Tied veur ’n pilsien.